Μουσείο, Αρχαιολογικό Θέρμου

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θέρμου χτίστηκε το 1909, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, που ήρθε στο φως με τις ανασκαφές που ξεκίνησαν στην περιοχή του Θέρμου τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αι. Το ιερό του Απόλλωνα στο Θέρμο ήταν ιερός χώρος όλων των Αιτωλών, και στα ελληνιστικά χρόνια αποτέλεσε την πολιτική και διοικητική έδρα της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Εδώ ανασκάφηκαν ιερά οικοδομήματα της αρχαϊκής εποχής, σημαντικά τόσο για την ιστορία του τόπου όσο και για την εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Στον ίδιο χώρο έχει βρεθεί οικισμός των μυκηναϊκών χρόνων, τάφοι της γεωμετρικής εποχής και αρχαιολογικά κατάλοιπα από τη μορφή που είχε το ιερό στην κλασική και ελληνιστική περίοδο. Το μουσείο περιορίζεται σε μία μόνο αίθουσα και σε μια στεγασμένη αυλή, χώρος πολύ περιορισμένος σε σχέση με τα σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα που περιέχει. Τα σπουδαιότερα ευρήματα της συλλογής προέρχονται από την πήλινη κεράμωση της στέγης του αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα. Από το οικοδόμημα του ναού δε σώθηκε τίποτα, αφού η ανωδομή του ήταν ξύλινη και οι τοίχοι πλίνθινοι. Από τη φροντισμένη στέγη του ναού όμως σώζονται σημαντικά ευρήματα. Τα καλύτερα διατηρημένα τμήματα, όπως και οι μοναδικές πήλινες μετόπες του ναού που έφεραν ζωγραφιστή διακόσμηση, έχουν μεταφερθεί και εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Τα ευρήματα που έχουν μείνει στο μουσείο του Θέρμου είναι θραύσματα από λεοντοκεφαλές, κεφάλια σιληνών, αντρικά και γυναικεία κεφάλια, και μεγάλα ανθέμια, που χρησίμευαν για τη διακόσμηση της υδρορρόης και το στολισμό των γείσων του ναού, αλλά και άλλων αρχαϊκών οικοδομημάτων του ιερού. Στις προθήκες της αίθουσας εκτίθενται αγγεία από διάφορες ιστορικές περιόδους, χάλκινα αντικείμενα, αγαλματίδια, κοσμήματα, νομίσματα και αιχμές βελών, τα περισσότερα από τα οποία βρέθηκαν στο χώρο του ιερού. Τα πρωιμότερα ευρήματα είναι δύο ειδώλια νεολιθικής εποχής από τη Χρυσοβίτσα Θέρμου, που χρονολογούνται γύρω στο 2500 π.Χ. Απεικονίζουν γυναικείες μορφές με χαρακτηριστικά τονισμένους γλουτούς. Από τα υπόλοιπα ευρήματα της αίθουσας θα δείτε μια αξιόλογη συλλογή αγγείων από τον προϊστορικό οικισμό του Θέρμου της 2ης χιλιετίας π.Χ. και πλήθος πήλινων αφιερωμάτων από αρχαϊκό ιερό στη Χρυσοβίτσα, μεταξύ των οποίων πήλινα ειδώλια κορών. Η έκθεση συνεχίζεται στη στεγασμένη αυλή του μουσείου, όπου έχουν τοποθετηθεί θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών, τεφροδόχα αγγεία και επιγραφές, που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο του Θέρμου στημένες πάνω σε βάθρα. Η σημαντικότερη από αυτές περιέχει το λόγο του Αγέλαου για την ενότητα των Ελλήνων, που είχε εκφωνήσει στη Ναύπακτο το 217 π.Χ., κατά τη διάρκεια διαβουλεύσεων για τη σύναψη ειρήνης ανάμεσα στους Αιτωλούς και στο βασιλιά των Μακεδόνων Φίλιππο Ε΄. Σημαντική είναι και η επιγραφή από τη βάση χάλκινου ανδριάντα με επίγραμμα για έναν Αιτωλό νέο που σκοτώθηκε υπερασπιζόμενος το πανελλήνιο ιερό των Δελφών από τους Γαλάτες το 279 π.Χ. Το επίγραμμα και τον ανδριάντα αφιερώνει ο πατέρας του νέου, για να θυμίζει την ανδρεία του. Στη μάχη εκείνη συμμετείχαν στρατιώτες από πολλές πόλεις του ελλαδικού χώρου, οι Αιτωλοί όμως πολέμησαν με τόση ανδρεία και αυταπάρνηση, άντρες και γυναίκες, ώστε αναγνωρίστηκαν από όλη την Ελλάδα ως ελευθερωτές και καθιερώθηκε προς τιμήν τους μια ειδική γιορτή στους Δελφούς, τα Σωτήρια. Σε ανάμνηση της ίδιας μάχης στήθηκαν από τους Αιτωλούς δύο ίδια τρόπαια, ένα στους Δελφούς και ένα στο Θέρμο· το τελευταίο εκτίθεται στο μουσείο και απεικονίζει ένα γαλατικό χιτώνα με ταινίες και κρόσσια. Γενική άποψη του αρχαιολογικού χώρου όπου βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Θέρμου. Πήλινη σφίγγα, από το ακρωτήριο του ναού του Θερμίου Απόλλωνα (Αρχαιολογικό Μουσείο Θέρμου). Εκθέματα από τη συλλογή κεραμικής του Αρχαιολογικού Μουσείου Θέρμου, στην Αιτωλοακαρνανία.